Kutib Oling. Yangi Kitob.

Assalomu Alaykum.

I боб

Бу қишлоқнинг асл номи Хонкелдими, Қўрғончами — ҳеч ким аниқ билмайди. Катта кўчанинг ўнг томонидагилар Хонкелди дейишади. Хонлар яшаган, билиб қўйинглар, дейишади. Чап томондагилар қўрғонча дейишади. Қўрғончада хонларнинг навкарлари, навкарбошилар турган, билиб қўйинглар, дейишади. Бахсни ўзларига қолдирайликда, мақсадга ўтиб қўяқолайлик. қишлоқчада бору-йўғу тўрт юзча оила яшайди. Бу оилалар ўзаро бир бирлари билан шунақа аҳил, бир бирларига шунақа муҳаббатлики, таърифига сўз топа олмайсиз. Лекин одамлари ҳар хил: бирови ангишвонадек кичкина, пакпакана, бирови бақатеракдек новча, дароз. Бирови ошқовоқни бутун ютгандек бақалоқ-қориндор, бирови бир умр тўйиб овқат емагандек ориқ, қотмагина. Ўх-хў, бу хилват қишлоқда кимлар яшамайди дейсиз. Полбин аммалару, номдор муаллималар, ўрисча гапирадиган чоллару, велосипед минадиган кампирлар, бугун боғчага бормайман, деб ерга думалаб йиғлайдиган қизалоқлару, ерга урсанг осмонга сакрайдиган шўх-шаддод ўғ

илболалар, қўли енгил шифокорлару яширинча куф-суф соладиган бувилар, илғор фермерлару, деҳқончилиги яхши бўлмаса минҚирлаб юрадиган деҳқонлар, ёлғон аралаш сўзлайдиган дўкончилару, ухлаб қолиб азонни кеч айтадиган сўфилар, бугун беш баҳо олмаса мактабдан йиғлаб келадиган аълочи қизлару, мактабга бормай пана жойга беркиниб олиб тўп тепадиган абжир болалар, мева сотиб бойиб кетган миришкорлару, туршагини сотолмай қуртга едириб қўйган бевалар, киракаш шўпирлар… Майли, қоганини кейин айтармиз, хуллас, тоғ ёнбағрига жойлашган, барҳаво бу сўлим қишлоқда ана шундай ажойиб одамлару, ана шундай ажойиб болалар яшайди. ҳаммаси ҳақида ҳикоя айтиб бера олмайман, шулардан бир иккитасини танлаб оламан, холос.

Хуллас, ана шундай ажойиб қишлоқда, қишлоқнинг қоқ марказида, ҳозир айтганимдек, ажойиб болалару, ажойиб қизлар ўқийдиган ажойиб бир мактаб ҳам бор. Мактаб директори Азизов домланинг айтишича, дунёдаги энг озода, энг тартибли, энг интизомли мактаб мана шу бўлади.

Мактаб ҳовлисида устун ўрнига қўйилган, ёғочлари қийшайиб кетган, болалар осилаверганидан силлиқланиб қолган, барча ҳужжатларда «турник» деб аталадиган бир мослама ҳам бор. Мана шу таърифига сўз топаолмаётганимиз майдонда ҳозир, шу дақиқаларда Азизов домла болаларга ниманидир тушунтиряпти. Ушбу қиссамизга қахрамон қилиб танламоқчи бўлганимиз Эгамберди билан Каримберди ҳам негадир юракларини ҳовучлаброқ, қўрқа писиброқ иштирок этишяпти.