History of Laos

ປະຫວັດສາດລາວ , Have Lao (ລາວ) and English languages

(ລາວ)

ປະຫວັດສາດລາວ (ຄຳເຄົ້າ: ປະວັຕິສາສຕຣ໌ລາວ) ແມ່ນປະຫວັດສາດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊົນຊາດລາວຫຼືປະເທດລາວ.ປີ ຄ.ສ1934ຄະນະພັກແຄວ້ນລາວກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນໃນໄລຍະໃດໃຜເປັນຜູ້ນຳພາປະເທດລາວ

ຕາມພົງສາວະດານລາວ (ເລື່ອງການເກີດຂຶ້ນຂອງຊົນຊາດລາວ) ກ່າວໄວ້ວ່າ: ຟ້າຄືທີ່ສູງ ແລະ ຢູ່ເໜືອໂລກ ສິ່ງທີ່ເຮົາເຫັນຢູ່ເທິງທ້ອງຟ້າກໍຄືດາວ ຄົນລາວໃນບາງທ້ອງຖິ່ນ ຫລື ຄົນຈີນສ່ວນຫລາຍມັກຈະ ອອກສຽງຕົວ "ລ" ເປັນຕົວ "ດ" ດ້ວຍເຫດນີ້ຄຳວ່າ "ດາວ" ຈຶ່ງປ່ຽນມາເປັນລາວ ອັນນີ້ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄົນລາວຖືວ່າຕົນເປັນຄົນ ມາຈາກທີ່ສູງອັນມີຊັ້ນຟ້າດາວວະດິງສາເປັນຕົ້ນ ການທີ່ລາວນັບຖືຜີຟ້າ,ຜີແຖນ ແລະ ຜີໄທ້ໃນຍຸກຕໍ່ມານັ້ນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເປັນຫລັກຖານຢືນຢັນວ່າຄົນລາວເຄົາລົບນັບຖືບູຊາບັນພະບູລຸດຂອງຕົນທີ່ຈຸຕິລົງມາຈາກ ຊັ້ນຟ້າ ຜູ້ທີ່ຢູ່ໃນຊັ້ນຟ້ານັ້ນຖືກເອີ້ນ ວ່າ "ແຖນ" ດ້ວຍເຫດນີ້ແລເຊື້ອພະວົງຂອງລາວໃນອາດິດ ຈຶ່ງມີຊື່ວ່າ: ຂຸນຜີຟ້າກໍມີ, ແຖນລໍກໍມີ ຄຳວ່າ: "ແຖນລໍ" ກໍຄື ແຖນລາວ, ພະຍາລາວ ແລະ ຄຳວ່າໄທ້ແປວ່າເທບພະເຈົ້າ ເຊິ່ງເຮົາມັກເອີ້ນວ່າ: "ເທບພະໄທ້ນັ້ນເອງ". ຄຳວ່າຊາດລາວນີ້ບາງຕຳນານກ່າວວ່າເກີດມາຈາກໝາກນ້ຳເຕົ້າປຸງ ອັນນີ້ເປັນນິທານປະລຳປະລາບໍ່ມີຫລັກຖານມາຢັ້ງຢືນທີ່ໜ້າເຊື່ອຖືໄດ້.

ຊົນຊາດລາວຖືກຳເນີດມາພ້ອມໆກັບຊົນຊາດຈີນເຊິ່ງຖືວ່າມືຄວາມເກົ່າແກ່ຊາດໜຶ່ງໃນໂລກ, ຕາມພົງສາວະດານ ຈີນກ່າວໄວ້ວ່າຖິ່ນຖານເດີມຂອງຊາດລາວ ຕັ້ງຢູ່ບໍລິເວນພູເຂົາອ້າຍລາວເຊິ່ງຢູ່ໃນເຂດເມືອງເສສວນ ຂອງຈີນໃນປະຈຸບັນແມ່ນ້ຳຂອງໃນແຖບທີ່ອ້າຍລາວຕັ້ງຢູ່ນັ້ນເອີ້ນວ່າເກົ້າຫລົງ ເຊິ່ງໃນເວລາຕໍ່ມາຈີນ ໄດ້ປ່ຽນຊື່ ເປັນກີ້ວລຸ້ງກ້ຽງ ແປວ່າ: ແມ່ນ້ຳນາກທັງເກົ້າ ໝາຍຄວາມວ່າ ຖິ່ນຖານຂອງຊາຍທັງເກົ້າ ເຊິ່ງເປັນຕົ້ນກຳເນີດຂອງອ້າຍລາວ ເນື່ອງຈາກວ່າອ້າຍລາວສືບສະກຸນມາຈາກນາກ ພວກອ້າຍລາວຈຶ່ງນິຍົມ ຖືນາກເພາະເຫດນັ້ນຄົນລາວຈຶ່ງມັກສັກຮູບນາກໃສ່ແຂນ ແລະ ຈີນເມືອງເສສວນກໍນິຍົມສັກຮູບມັງກອນ ໃສ່ແຂນດ້ວຍເຫດຜົນອັນດຽວກັນນີ້. ການທີ່ເຮົາຮູ້ວ່າຊົນຊາດລາວເຄີຍມີຄວາມຈະເລີນມາແລ້ວໃນອາດິດ ກໍຍ້ອນວ່າ: ມີບັນທຶກ ຢູ່ໃນພົງສາວະດານຈີນ, ອານາຈັກເກົ່າແກ່ຂອງລາວໃນສະໄຫມອ້າຍລາວ ກໍຄືອານາຈັກໜອງແສ ເຊິ່ງຈີນເອີ້ນວ່າ: "ຕາລີຟູ" ຢູ່ໃນເຂດຢູໜານຂອງຈີນ. ໃນສະໄໝທີ່ນະຄອນເພງາຍ ໄດ້ຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນຂອງຈີນຄົນຊາດລາວສ່ວນໃຫຍ່ໄດ້ພາກັນອົບພະຍົບມາຕັ້ງບ້ານເຮືອນໃນເຂດບໍລິເວນໜອງແສ ໃນສະໄຫມນັ້ນພວກຈີນໄດ້ແຕກອອກເປັນ 3 ພວກເຊິ່ງເອີ້ນວ່າ "ສາມກົກໃຫຍ່" ຄື: ໂຈໂສພວກໜຶ່ງ, ຊຸນກວນພວກໜຶ່ງ ເລົ່າປີ່ພວກໜຶ່ງ. ເຊິ່ງໃນລະຫວ່າງທີ່ຈີນແຕກກັນນີ້ລາວຈຶ່ງໄດ້ສວຍໂອກາດຕັ້ງຕົວສ້າງບ້ານແປງເມືອງຂຶ້ນໄດ້ເຖິງ 6 ຫົວເມືອງເຊັ່ນ: 1. ເມືອງມົ້ງຊຸ້ຍ ໄດ້ແກ່ ເມືອງສຸຍ 2. ເມືອງເອ້ຍເຊ້ 3. ເມືອງລ້ານກົງ ໄດ້ແກ່ເມືອງ ລ້ານກຸ້ງ 4. ເມືອງເທັ້ງຊ້ຽງ ໄດ້ແກ່ເມືອງ ທົ່ງຊ້າງ 5. ເມືອງຊີລ້ານ ຄົງຈະແມ່ນ ເມືອງຊຽງລ້ານ 6. ເມືອງມົ້ງເຊ້ ໄດ້ແກ່ ເມືອງໜອງແສ

(English)

Evidence for modern human presence in the northern and central highlands of Indochina, that constitute the territories of the modern Laotian nation-state dates back to the Lower Paleolithic. These earliest human migrants are Australo-Melanesians—associated with the Hoabinhian culture—and have populated the highlands and the interior, less accessible regions of Laos and all of South-east Asia to this day. The subsequent Austroasiatic and Austronesian marine migration waves affected landlocked Laos only marginally and direct Chinese and Indian cultural contact had a greater impact on the country.

The modern nation-state Laos emerged from the French Colonial Empire as an independent country in 1953. Laos exists in truncated form from the thirteenth century Lao kingdom of Lan Xang. Lan Xang existed as a unified kingdom from 1357 to 1707, divided into the three rival kingdoms of Luang Prabang, Vientiane, and Champasak from 1707 to 1779, fell to Siamese suzerainty from 1779 to 1893, and was reunified under the French Protectorate of Laos in 1893. The borders of the modern state of Laos were established by the French colonial government in the late 19th and early 20th centuries.