Abu Bakr Siddiq

Ahmad Lutfiy Qozonchi - Abu Bakr Siddiq

Aziz o‘quvchi, ushbu mo‘jazgina risolada siz olam—olam ma’nolarga boy bo‘lgan tarixdan voqif bo‘lasiz. Chunki, unda bashariyatga islom dinini yoygan Payg‘ambarimiz (s.a.v.)dan so‘ng ilk xalifa bo‘lmish Abu Bakr Siddiq (r.a.) haqlarida bayon etiladi. U zotning qisqagina xalifalik muddatlarida nechog‘lik ulkan ishlarni amalga oshirganlarini risolamizni o‘qigach shohidi bo‘lasiz. Hidoyat va tavfiq Allohdandir.

Muqadima

Iymon sohibi bo‘lish barchamizning eng avvalgi niyatimiz va maqsadimizdir. Bu maqsad bizni bevosita dinni chuqurroq o‘rganishga, sahobalar hayoti bilan tanishishga ro‘baro‘ qiladi. Payg‘ambarimiz Muhammad Mustafo (s.a.v.)ning do‘stlari, zamondoshlari diqqatimizni tortadi. Ularning ba’zilarining ismi bizga tanish, qaysi ma’nodaki, hadis va rivoyatlarda ularning nomlarini uchratganmiz. Rasululloh (s.a.v.)ning do‘stlari deganda, avvalo yodga olinadigan zot bu hazrat Abu Bakr roziyallohu anhudir. Ular Xotamul anbiyoi val mursalin bo‘lmish payg‘ambarimizning sevimli va eng vafoli birodarlaridir. Bu birodarlik nubuvvat vazifasi topshirilmasdan bir necha yil avval, juda samimiy o‘lchovlar ichida boshlanib, vafo va sevgining eng go‘zal namunalari ila davom etgandir. Bu ikki birodarlardan birining eng mashhur laqabi «al—Amin» (ishonchli inson) dir, ikkinchisiniki esa «as —Siddiq»dir, ya’ni eng to‘g‘ri, rostgo‘y inson...

Hazrat Abu Bakr (r.a.)ning ishonchli ekanligi shu darajadaki, Muhtaram Rasulimiz (s.a.v.) «Men Allohning Payg‘ambariman» deganlarida hazrat Abu Bakr (r.a.) hech ikkilanmasdan "ishonaman" deya olgan. «Agar payg‘ambar bo‘lsang buni isbotla!», deyish huquqidan foydalanmagan ikki ahamiyatli zotdan biridir.

Payg‘ambarimiz (sa.v.)ni eng yaxshi bilgan, insonlarga Uni yaxshi tanita olgan buyuk insonlar boshida shu shaxs turadi.

Payg‘ambarimiz (s.a.v.)ni eng yaxshi tanigan, boshqalarga nasib qilmagan ko‘pgina xotiralarga ega bu qimmatli insondan ham, afsuski juda kam xotiraga egamiz.

Taqdir bitigi, Rasululloh (s.a.v.)ni yonlarida bo‘lgan, hayoti davomido eng yaqin do‘st bo‘lish sharafiga erishgan insonni, «Birinchi xalifa» qilib tayinlagan. Ammo, Alloh taoloning qismati buyuk xalifaga ikki yil, uch oy, o‘n kun hayot in’om qilib, so‘ng O’z huzuriga chaqirgan.

Islom tarixi va hadis kitoblari bu ikki yillik davr haqida ham, hazrat Abu Bakr (r.a.)ning shaxsi haqida ham bizni qoniqtiradigan darajada yetarli ma’lumot bermaydi. Bu davrda Musaylama, Tulayha, Sajoh... kabi payg‘ambarlik da’vosini qilgan yolg‘onchilarga qarshi janglar, Bizans va Eron bilan bo‘lgan urushlar, Hazrat Abu Bakr (r.a.)ning Madinada qilgan ishlari, insonlarga nisbatan harakatlari ila bog‘liq ma’lumotlar afsuski yetarli emas.

Ushbu kitobni tayyorlash jarayonida imkon qadar sahih hadis va rivoyatlarga joy ajratishga harakat qilib, haqiqiy hayot bilan unchalik aloqador bo‘lmagan rivoyatlardan uzoqlashdik.

Masalan, hazrat Abu Bakr (r.a.)ning «Allohim, qiyomat kuni meni jahannamingga qo‘y, vujudimni shu daraja kattalashtirki, toki jahannamda mendan boshqa hech bir kishiga joy qolmasin» degan rivoyat keltiriladi. Bu so‘zlar hazrat Abu Bakr (r.a.)ning marhamatiga ishoradir albatta va bu orqali insonlar sevgisiga dalolat qilgan bir iymon sohibi ekanligini ta’kidlaydi. Biroq rivoyatning haqiqat ekanligiga yetarli isbot yo‘q. Shunday bo‘lsa-da, aytishim lozimki, aziz birodarim, hazrat Abu Bakr (r.a.)ning bu so‘zlari bir majoziy ifodadir. Maqsad o‘zining jahannamga kirishi emas. Insonlarning jahannamdan ozod qilinishini, kechirilishini tilashdir. Bu ehson istagi hazrat Abu Bakr (r.a.) tarafidan shunday tilga olingan, deyishimiz mumkin.

Alloh taoloning kitobidan keltirilgan suralarga esa so‘zsiz ishonamiz. Jumladan, Baqara surasi 201-oyatida shunday deyilgan: «Yana shundaylari ham borki, ular: Ey, Rabbimiz, bizga bu dunyoda ham yaxshilik ato etgin, oxiratda ham yaxshilik (ato etgin) va bizni do‘zax azobidan asragin, — deydilar».